‘Wat betekent voor jou zeventig maal zeven maal vergeven?’, vroeg ik een ondernemer uit onze gezindte. Antwoord: ‘Als ze me meer dan één keer pakken, dan sla ik keihard terug.’ Zo, daar zat ik met mijn goede bedoelingen. Adviseur van ondernemers. Op zoek naar lessen over ethiek en geloof in het zakenleven.
‘Ja maar, hoe verenig je dit met …?’ Hij onderbrak me al. ‘Peter, ik zal het je nog duidelijker maken. Mijn mensen hè, die hebben behoefte aan duidelijkheid. Dus ik vraag ze één keer hoe ze er zelf over denken. En als hun aanpak niet werkt, dan doen we het op mijn manier, klaar!’ Opnieuw naar adem happend viel mijn blik op de vijverpartij van deze succesondernemer. ‘Is het denkbaar dat er een andere generatie ondernemers opgroeit?’ herpakte ik mezelf. Reactie: ‘Nee!’ Ik brabbelde nog wat over een nieuw soort leider die vanuit visie en waarden opereert, medewerkers vertrouwen schenkt en controleert om te complimenteren. Maar de woorden stokten en bereikten de oren van mijn gesprekspartner niet. Iemand van de oude stempel? En die stempel zat aard een nagelvast, ondertussen ook op mijn voorhoofd.
Self-made ondernemers. Eigen-aardig volk. Die laten zich niet zomaar de les lezen. Wie durft ze tegen te spreken? Of, laat ik het bij mezelf houden, had ik gewoon de verkeerde snaar te pakken? Was ik stiekem met een meetlat gekomen in plaats van met een open vizier? Deze ondernemer had in zijn leven vele honderden gezinnen in het levensonderhoud voorzien, letterlijk honderdduizenden (consumenten-)monden gevoed. En dan komt ‘meneer de adviseur’ met zijn vragenlijstje. Gebaseerd op o-zo rechtzinnige principes. Bijbels gefundeerd natuurlijk: vergevingsgezindheid, rechtvaardigheid en behulpzaamheid, en iets minder bekende principes als: oog voor de mens achter zijn gedrag, wat je oogst zal je zaaien, waar je schat is zal … etcetera. Bekende kost, toch? Ook voor ondernemers. Nee, aan know-how geen gebrek. Maar hoe zit het met show how? Wat laten we zien aan de buitenwereld? Niet op zondag, maar van maandag tot vrijdag, in ons doordeweekse pak?
Ik vroeg een andere succes-ondernemer met welke Bijbelse leider hij zich identificeerde. Verkeerde vraag. Door de verkeerde persoon. De luiken gingen dicht. Geen inkijkje in de kloof tussen know how en show how. Vreemd? Ach, wie durft wèl antwoord te geven? Wie bekent dat hij soms kickt op zijn auto, zijn bedrijfspand of zijn mooie pak? Wie erkent dat hij improductieve mechanismen hanteert om stress te lijf te gaan (drank, sex, gokken)? En trouwens, maken we als gewoon volk ondernemers niet te belangrijk? Ik las pas het boekje ‘Preken voor Paarden’. Alsof ondernemers geen schapen van de kudde zijn! Nee, onze bewondering voor ondernemers veroorzaakt mede dat ze hun imago verwarren met hun identiteit: ‘Ik ben wat andere mensen van mij denken!’ Ik pleit voor open luiken. Kwetsbare ondernemers. Laten zien dat je mens bent onder de mensen. Schaap, soms dwaalziek. Altijd een voorbeeld, slechts zelden voorbeeldig. Hoe? Ondernemerschap vanuit de zondag, voor de rest van de week.
